COLUMN: Met de titel “29-jarige Rotterdammer besmette partners bewust met hiv” werd de toon meteen gezet. Niet gehinderd door enige feitelijke informatie over hiv werd er gestrooid met schuld, schaamte, slachtofferschap en vingerwijzen. Zowel de formele als informele hiv-zorg zijn erop gericht om alle mensen met hiv een zo optimaal mogelijke levenskwaliteit te laten hebben. Hiv is dankzij medicatie niet meer dodelijk en ook niet meer overdraagbaar, als je die medicijnen volgens voorschrift neemt. Je kunt met hiv tegenwoordig oud worden en ook gezonde kinderen krijgen. Hierover hoorden we bij het programma helemaal niets.
We leven van ophef naar ophef, van impuls naar impuls. Misschien waait het weer snel over, maar het sensatiebeluste item bij RTL Boulevard waarin mensen met hiv zo afschrikwekkend werden geportretteerd kwam wel binnen bij mij, en bij veel andere mensen met hiv. De foto van de man werd getoond met een onherkenbaar gezicht, alsof we naar Opsporing Verzocht zaten te kijken. En door de vrouwen onherkenbaar en met vervormde stem in beeld te brengen zorgde RTL Boulevard er helemaal voor dat de kijker het allemaal Wel Echt Heel Erg gaat vinden. Dat het hele verhaal neer komt op de vraag of overdragen van hiv strafbaar moet zijn, dat doet mensen met hiv gewoon pijn. Ik heb al 33 jaar hiv, maar ik voelde me door Kees van der Spek ook in het strafbankje gezet.
Deze man is niet de enige die het geheim houdt, zeker niet. Mensen gaan soms liever dood met een geheim dan dat ze sterven van schaamte. Straffen, daar los je niks mee op. Met goede informatie, de uitstekende hiv-zorg in Nederland en contact met andere mensen met hiv, kun je werken aan het verminderen van de schaamte bij iedereen zodat het geen geheim meer hoeft te zijn. Het programma wakkert vooral de schaamte aan die de oorzaak is van dat mensen het geheim blijven houden. Bovendien, mensen zullen zich dan niet meer laten testen, dat is een doodlopende weg. Dáár ben ik boos om. Zo zorgt RTL dat mensen, zoals deze man en de vrouwen, denken dat ze het geheim moeten blijven houden omdat het iets is om je heel erg voor te schamen – of geheim te houden omdat je geshamed gaat worden door anderen, zoals RTL nu doet. Als je nou eens vertelt dat hiv niet iets is om je voor te schamen, maar juist een opdracht om beter voor jezelf te zorgen, dán doe je iets om mensen te helpen.
Het is inderdaad heel akelig wat deze vrouwen is overkomen, want niemand wil hiv krijgen. Iedereen heeft seks. Met een ‘fout’ mens of een deugmens, het maakt niet uit, hiv kan iedereen overkomen. Je hebt seks met iemand die je op dat moment vertrouwt en dat vertrouwen is nu beschaamd en dat voelt heel naar. Wil je een juridische weg bewandelen omdat hij volgens jou gestraft moet worden, gaat je dat niet lukken, want ook al zou het strafbaar zijn, het is niet te bewijzen. Er is in juridische termen geen aanmerkelijke kans op overdracht van het virus. Een aangifte mist dus elke juridische grond. Dit wordt onderbouwd door jurisprudentie. Wil je andere vrouwen voor hem waarschuwen, dan bereik je dat ook niet via een juridische weg. Met informeren bereik je meer: hoe kun je overdracht van hiv voorkomen, waar kun je je laten testen als je risico hebt gelopen, wat zijn symptomen die kunnen wijzen op een hiv-infectie. En ook: iemand die succesvol behandeld wordt, draagt hiv niet meer over. Feiten graag, geen fabels.
Na een hiv diagnose gaat je leven door, nog heel lang. Hiv stopt bij deze vrouwen als zij wel hun medicatie blijven slikken. En ja, dat zij boos en verdrietig zijn, is begrijpelijk. Waarom gaat RTL hiermee aan de haal? Helpt dat deze vrouwen verder in hun leven? Zorgt het ervoor dat hiv stopt? RTL Boulevard helpt die vrouwen niet, maar zet mensen zonder pardon 30 jaar terug in de tijd.
De Hiv Vereniging is er voor onbevooroordeelde informatie, belangenbehartiging en ondersteuning en contact. We komen graag in dit programma of bij Jinek uitleggen waarom het criminaliseren van mensen met hiv niet de juiste weg is.
Reina Foppen
Secretaris Hiv Vereniging
Meer weten over hiv in het strafrecht? Bekijk onze factsheet 'Er is geen plek voor hiv in het strafrecht'.
Vraag via Whatsapp 
