Hebben mensen met hiv toch een groter risico om te overlijden door COVID-19?

Published: 16 July 2021

In de New York Times verscheen donderdag 15 juli een artikel  waarin staat dat mensen met hiv een groter risico lopen om te overlijden door COVID-19. Dit artikel is gebaseerd op een onderzoek van de World Health Organization (WHO), dat zal worden gepresenteerd tijdens het AIDS2021 congres. Het AIDS2021 congres vindt virtueel en live plaats van 18 tot 21 juli vanuit Berlijn. Het rapport van de WHO wordt op 17 juli openbaar gemaakt, maar we delen nu alvast de data die bekend is.

Onderzoek door de WHO

De onderzoekers van de WHO hebben data van 268.412 mensen geanalyseerd die met COVID-19 in het ziekenhuis waren opgenomen. Bijna alle mensen (95%) in het onderzoek kwamen uit Sub-Sahara Afrika. Veel mensen (met en zonder hiv) in de studie hadden last van een hoge bloeddruk, diabetes en/of obesitas.

Van de 268.412 mensen in de studie hadden 15.522 mensen hiv, waarvan bijna 92% hiv-medicatie gebruikte. Meer dan een derde van de mensen met hiv was heel ziek toen ze in het ziekenhuis werden opgenomen

Bijna 25% van de mensen met hiv overleed aan COVID-19 na ziekenhuisopname. Mensen met hiv die ouder dan 65 waren hadden een nog hogere kans om te overlijden, en ook hadden mannen een grotere kans om te overlijden dan vrouwen.

De uitkomsten van mensen met en zonder hiv zijn met elkaar vergeleken, en er is in de vergelijking rekening gehouden met verschillen in leeftijd, geslacht en andere aandoeningen. Uit dit onderzoek komt naar voren dat mensen met hiv 30% meer kans hebben om te overlijden aan COVID-19 dan mensen zonder hiv.

Is dit ook zo in Nederland?

Dat is de vraag. Het onderzoek vond bijna volledig plaats in Sub-Sahara-Afrika. De uitkomst van dit onderzoek is dus van toepassing op Sub-Sahara-Afrika, waar ongeveer twee derde van de mensen met hiv wereldwijd woont.

Er zijn grote verschillen tussen Nederland en landen in Sub-Sahara-Afrika en daarom zijn de resultaten van dit onderzoek misschien niet van toepassing op Nederland. De kans om te overlijden aan COVID-19 is in landen in Sub-Sahara-Afrika over het algemeen groter dan in Nederland. De zorg voor mensen met COVID-19 is in Nederland over het algemeen beter.

Daarnaast is de hiv-zorg in Nederland ook over het algemeen beter. Mensen met hiv in Nederland zijn vaak goed ingesteld op hiv-medicatie, hebben meestal een onderdrukt virus en ook kennen we geen tekorten aan medicatie. Ook heeft maar een klein deel van de mensen met hiv in Nederland weinig CD4-cellen.

Het is niet bekend of mensen met hiv in dit onderzoek therapietrouw waren. Ook is het niet bekend of in de studie de viral load en CD4-getal zijn geanalyseerd. Er wordt aangenomen dat mensen met een laag CD4-getal een risicogroep zijn, en over het algemeen zieker worden en vaker overlijden door COVID-19. In landen in Sub-Sahara-Afrika zijn er relatief meer mensen met hiv en een lage hoeveelheid CD4-cellen dan in Nederland.

De uitkomst van de studie in Sub-Sahara-Afrika kan dus niet zomaar toegepast worden op de situatie in Nederland. Om te bepalen of mensen met hiv in Nederland meer kans hebben om te overlijden aan COVID-19, is het zinvoller om naar data uit Nederland en uit vergelijkbare landen te kijken.

Studies in Nederland en vergelijkbare landen

Eerdere studies in Amerika en Europese landen wezen uit dat mensen met hiv geen hoger risico hadden om heel ziek te worden of te overlijden door COVID-19.

Een review uit maart 2021 van 82 studies met in totaal 643.018 mensen met hiv uit 19 verschillende landen liet zien dat mensen met hiv niet zieker werden van COVID-19 dan mensen zonder hiv, en hier niet vaker aan overleden. Een andere review uit maart 2021 van 22 studies met in totaal 20,982,498 mensen liet zien dat mensen met hiv wel een grotere kans hadden om ziek te worden of te overlijden door het coronavirus. In een artikel in The Lancet uit mei 2021 werd benoemd dat de data over COVID-19 en hiv elkaar tegenspreken, en dat er nog steeds onzekerheid is over het risico van mensen met hiv.

Volgens de Britse hiv-experts lopen mensen met hiv alleen meer risico wanneer ze minder dan 350 CD4-cellen hebben, of als ze ooit heel weinig CD4-cellen gehad hebben. Ook lopen volgens het RIVM mensen met hiv alleen meer risico wanneer ze minder dan 200 CD4-cellen hebben.

We houden de onderzoeken en de data nauwlettend in de gaten. Tot nu toe kunnen we aannemen dat mensen met hiv en weinig CD4-cellen een groter risico lopen om extra ziek te worden of te overlijden aan COVID-19. In Nederland komt dit weinig voor. Niemand kan op dit moment met 100% zekerheid zeggen of mensen met een goedbehandelde hiv-infectie in Nederland meer risico lopen. 

Voorrang bij vaccinaties

De WHO benadrukt dat mensen met hiv wereldwijd voorrang moeten krijgen bij de coronavaccinatie, omdat zij een hoger risico lopen om te overlijden door COVID-19. We vinden het belangrijk dat mensen in risicogroepen voorrang krijgen bij de coronavaccinatie en onderschrijven daarin ook de boodschap van de WHO.

In Nederland kregen mensen met hiv voor de zekerheid ook voorrang bij de vaccinatie. Ben je nog niet gevaccineerd maar wil je dat wel? Je kan je hier aanmelden voor de vaccinatie. Je vindt hier meer informatie over de vaccinatie. Wanneer je gevaccineerd zal worden met het Janssen vaccin kun je je nog aanmelden voor een Nederlandse studie naar de effectiviteit van coronavaccins bij mensen met hiv. Hier lees je meer over dit onderzoek.

Nog vragen?

Hier vind je meer informatie over hiv en het coronavirus. Meer informatie over hiv en de coronavaccinatie vind je hier. Wanneer je nog vragen hebt die niet beantwoord zijn, neem dan contact op met het Servicepunt. Het Servicepunt is bereikbaar via This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. of via 020 - 689 25 77 (maandag, dinsdag, donderdag van 14.00 - 22.00 uur).

Bron:

https://www.nytimes.com/2021/07/15/health/covid-hiv-risk-study.html 

This information is useful