Aids2018: Zeker een vinger op de zere plek. Wetten kunnen iets goeds brengen. Maar wetten kunnen ook levens van mensen verwoesten. De gevolgen van (hiv-specifieke) wetgeving zijn opnieuw in kaart gebracht in het Supplement Report 2018 van de Global Commission on HIV and the Law. Een follow up van het eerste rapport welke werd gepresenteerd tijdens Aids2012 in Washington DC.
Een keur aan vooraanstaande sprekers gingen tijdens de inspirerende Global Dialogue on HIV and the Law met elkaar en met zo'n 150 deelnemers in discussie. Sprekers als Helen Clark, voormalige premier van Nieuw Zeeland, Ruth Dreifuss, voormalige president van Zwitserland, Edwin Cameron, Rechter bij Constitutionele Hof van Zuid Afrika, Michael Kirby, voormalig High Court Rechter van Australië en Pavlo Rozenko, vice-premier van de Ukraine. Inspirerend door hun kennis van zaken. Maar zeker ook uitdagend door pittige uitspraken over noodzakelijke veranderingen..
Naast verbeteringen ook nog hiv-specifieke wetgeving in zo'n 70 landen
Er zijn gelukkig verbeteringen waar te nemen in landen die de aanbevelingen vanuit het 2012 Rapport hebben uitgerold. Maar er zijn zorgen geuit over tal van landen die achterblijven. Zeker in een politiek veld wat bijna onvoorspelbaar lijkt te worden met populistische leiders en een sterke verrechtsing van het klimaat.
Nog steeds hebben bijna 70 landen hiv-specifieke wetgeving. Er zijn wereldwijd meer strafrechtelijke vervolgingen van mensen met hiv dan ooit tevoren. Maar nog meer landen hebben wetgeving die gemarginaliseerde groepen criminaliseren, zoals druggebruikers, sekswerkers en trans people. Ook is er bijvoorbeeld in ca 70 landen wetgeving waarbij gezondheidsprofessionals op basis van hun eigen persoonlijke instelling en voorkeur (zogenaamde "conscientious objection) toegang tot zorg en gezondheidszorgdiensten mogen weigeren aan mensen.
Het is niet moeilijk voor te stellen wat dit tot gevolg heeft voor de juist kwetsbare groepen die op deze onrechtvaardige manier opzettelijk worden buiten gesloten. Het is toch onvoorstelbaar dat dit nog kan gebeuren anno 2018. Of zoals iemand uitsprak "Bad Laws, bad consequences on people's lives".
Geen criminalisatie en toegang tot zorg
Het Report 2018 komt met een lijst van 30 aanbevelingen voor overheden om hun wetten op aan te passen. Uitgangspunt is en blijft natuurlijk het niet criminaliseren van mensen met hiv. Maar ook de heldere boodschap dat er toegang tot zorg moet zijn voor iedereen. Niemand mag worden buitengesloten. Dus er moet ook toegang tot informatie, testen en (hiv)zorg voor asielzoekers en vluchtelingen gegarandeerd worden. Dit geldt ook voor mensen in detentie of in vreemdelingenbewaring.
Er zijn dan ook nog wat lessen te leren voor Nederlandse instanties als het COA en DJI. Zij gaan al veel te lang en nog steeds uit van een uitermate terughoudend testbeleid. Het is nu de tijd voor hen om hun beleid te veranderen in een proactief testbeleid en de noodzakelijke zorg aan te bieden. Natuurlijk, er zijn landen die het ontzettend slecht doen en de aanbevelingen van de Global Commission on HIV and the Law op alle fronten in de wind slaan. Kijk naar landen als de Russische Federatie, China, Iran, Egypte, Jamaica, Singapore, Uganda etc. etc. Nederland wil toch niet in dit rijtje worden opgenomen? Laten we de handen ineen slaan om te werken aan verbeteringen niet alleen wereldwijd, maar juist ook in Nederland. We kunnen mensen niet in de steek laten.
Ronald Brands
belangenbehartiger Maatschappelijke en juridische zaken
Vraag via Whatsapp 
